بزرگنمايي:

پیام ویژه- اخیرا برخی رسانه‌های غربی در گزارش‌های خود به نکته ای عجیب در ارتباط با توقیف نفتکش حامل نفت ایران توسط انگلیس اشاره دارند؛ نکته ای که وزیر خارجه ایران نیز آن را در توئیتی تایید می‌کند . آنها اصرار به این موضوع دارند تا بگویند آنچه باعث این اقدام از سوی بریتانیا شده نه خواست انگلیس و نه تحریم‌های اتحادیه اروپا و نه ترامپ و آمریکا بلکه شخص جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده بوده است. در این ارتباط نشریه «آبزرور» که نسخه هفتگی روزنامه گاردین به شمار می‌آید، نوشت که «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید، لندن را در مورد ایران فریب داده و به دام خطرناکی کشانده است.
این نشریه افزود: مشاور امنیت ملی کاخ سفید و جنگ‌طلب بدنام دوره حمله به عراق در حال انجام یک ماموریت است. او عمدتاً عامل تقابل آمریکا با ایران به شمار می‌آید. وی سخت برای مهار ایران تلاش می‌کند و در این راه کوچک‌ترین اهمیتی نمی‌دهد که چه کسی لطمه می‌بیند، حتی اگر کسی که آسیب می‌بیند متحد نزدیک کشورش مثل انگلیس باشد.
بنابراین بولتون همزمان با روز استقلال آمریکا، وقتی شنید که نیروی دریایی انگلیس نفتکش «گریس وان» حامل نفت ایران را در سواحل جبل‌الطارق توقیف کرده‌اند نتوانست خوشحالی‌اش را پنهان کند. او در توئیتر نوشت: یک خبر عالی: انگلیس ابرنفتکش گریس وان را که حامل نفت ایران بود، توقیف کرده است.
آبزرور در تحلیل خود از رفتار مشاور امنیت ملی کاخ سفید افزود: واکنش بولتون این تصور را ایجاد می‌کند که توقیف این نفتکش یک غافلگیری بوده است. اما شواهد فزاینده حاکی است که عکس این مسئله صحت دارد و تیم امنیت ملی بولتون مستقیماً در این مسئله دخالت داشته است. این احتمال وجود دارد که در شرایطی که سیاستمداران محافظه‌کار انگلیس سرگرم انتخاب نخست وزیر جدید بوده و برای تصاحب قدرت تلاش کرده و مشغول برگزیت بودند به دام بولتون افتادند. به طور خلاصه آنکه، به نظر می‌رسد که انگلیس فریب داده شده است.
روزنامه گاردین در مطلبی در این مطلب به نفوذ بولتون در انگلیس اشاره دارد و می‌نویسد : ولی برای جان بولتون کشاندن بریتانیا در طرف آمریکا، یک نتیجه دلخواه و رضایت بخش به شمار می‌رود. بنابر این وقتی که ماهواره‌های جاسوسی آمریکا که وظیفه آن‌ها کمک به بلوکه کردن صادرات نفت ایران است، رهگیری نفتکش گریس یک را در مسیر ادعایی خود به سوی سوریه، آغاز کردند، بولتون این مسئله را یک فرصت بسیار خوب ارزیابی کرد.

> ظریف: بولتون می‌خواهد انگلیس را به باتلاق بکشاند
جالب اینکه حتی ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز به این نکته اشاره دارد و به اقدامات کارشکنانه اخیر مشاور امنیت ملی آمریکا واکنش نشان داده و گفته است جان بولتون می‌خواهد انگلیس را به باتلاق بکشاند.
وی در صفحه توییترش نوشت: " اشتباه نکنید! جان بولتون که در فریب ترامپ برای ورود به «جنگ قرن» ناکام مانده و نگران فروپاشی تیم بی است، در حال ریختن زهر خود به انگلیس است به این امید که این کشور را به باتلاق بکشاند. تنها خردورزی و دوراندیشی می‌تواند چنین توطئه‌هایی را خنثی کند."
اما آیا اساسا می‌توان باور کرد که جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا آنقدر قدرت نفوذ داشته باشد که انگلیس را یک تنه اینگونه در مقابل ایران قرار دهد؟ آیا این بدان معناست که ضدیت بولتون با ایران به قدری است که او با نفوذ در سایر کشورها در جهت اعمال فشار هر چه بیشتر بر ایران تلاش می‌کند؟

> نگاهی به ساختار قدرت آمریکا
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه به هیچ وجه نمی‌توان مخالفت شدید جان‌بولتون با جمهوری اسلامی‌را انکار کرد به آفتاب یزد می‌گوید: جان بولتون در این مسیر از هر طریقی می‌تواند وارد شود چه با مذاکره با ترامپ چه با حمایت از سایر کشورها که علیه جمهوری اسلامی‌اقدامی‌انجام می‌دهند. در این چند دهه ای که او وارد اریکه قدرت شده است، همواره در ارتباط با ایران جهت گیری تند از خود نشان می‌داد و از سوی دیگر همه کاری برای نابودی نظام جمهوری اسلامی‌انجام داده است.
وی ادامه می‌دهد: اما اگر در عرصه بین المللی این فرد را آنقدر بزرگ کنیم و تاثیر او را در اندازه‌ای بدانیم که در ساخت و بافت قدرت ایالات متحده می‌تواند به کشورهای دیگر در جهت برخورد با نظام جمهوری اسلامی‌دستور صادر کند تا حدود زیادی به جای کوچک کردن آمریکا و شخص جان‌بولتون به بزرگتر کردن او در عرصه افکار عمومی‌پرداختیم.
مطهر نیا اضافه می‌کند : ما باید بپذیریم که در ایالات متحده، ساختار و بافت پیچیده ای از قدرت وجود دارد مثل آنچه که الکسی دو توکویل فیلسوف به آن اشاره کرده بود که نمی‌توان همه تاثیرات را در یک یا تعداد معدودی شخص در آمریکا خلاصه کرد.
وی می‌گوید: بسیاری از ناظران صحنه سیاست در ایالت متحده آمریکا به خوبی واقفند که همانطور که همه چیز زیر سر ترامپ نمی‌تواند باشد همه چیز زیر سر بولتون نیز نخواهد بود.این که ما بگوییم جان بولتون در دولت ترامپ نظام قدرت ایالات متحده آمریکا فرد موثری است حرف صحیحی است اما به هر ترتیب صحت این صحبت ؛ ایجاب کننده این مطلب نیست که بولتون می‌تواند بدون در نظر گرفتن و توجه به سلسله مراتب قدرت در ایالات متحده آمریکا خارج از نقش خود و مشاور امنیت ملی آمریکا هرکار که می‌خواهد انجام دهد او حتی نسبت به سازمان‌های داخلی آمریکا نیز قادر نخواهد بود، فراتر از پایگاه قدرت خود عمل کند. فراموش نکنیم آمریکا دارای چهار نهاد برتر در حوزه‌های سیاسی - امنیتی است. وزارت امور خارجه ، پنتاگون، CIA و همچنین می‌توانیم بگوییم وزارت خزانه‌داری آمریکا. در دوره جدید می‌توانیم ببینیم که مثلا روسای جمهور تحت تاثیر وزیران امورخارجه قدرت مند هستند از جمله هنری کسینجر.
مطهرنیا می‌گوید : اکنون هم می‌توانیم بگوییم که جان بولتون می‌تواند یک عنصر قدرتمند از نظر شخصی و شخصیتی باشد که روی ترامپ تاثیر می‌گذارد و این تاثیر را نسبت به تاثیری که وزیر امور خارجه آمریکا و یا رئیس پنتاگون وCIA و یا وزیر خزانه‌داری آمریکا بر ترامپ مقایسه کرد . اما بزرگنمایی جایگاه بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا به حدی که بتواند به دولت‌ها و احزاب کشورهای دیگر فرمان صادر کند، یک نگاه تقلیل گرایانه و یا در بهترین حالت ، ژورنالیستی به ساحت سیاست است. بنابراین نمی‌توانیم چنین جایگاهی را برای بولتون بر اساس گمانه زنی‌های گوناگون و با برجسته نمایی او آن هم با توجه به ساختار و بافت پیچیده قدرت در آمریکا تحلیل کنیم .

> اقداماتی تازه از سوی بولتون؟
سید جلال ساداتیان دیگر کارشناس مسائل بین‌الملل نیز با بیان اینکه در شرایط فعلی جان‌بولتون اساسا قدرت سابق خود در آمریکا را از دست داده و حتی بارها زمزمه‌های حذف او از عرصه سیاست مطرح شد به آفتاب یزد می‌گوید: بولتون، موقعیت پیشین خویش را در دولت آمریکا ندارد و تا به حال چندین بار دیده ایم که او اظهارنظری بیان کرده و دونالد ترامپ بر خلاف او یا علیه او اظهارنظری کرده و به تعبیر عامیانه، بولتون را ضایع کرده است.
ساداتیان البته به این موضوع نیز اشاره دارد که ممکن است بولتون بر همین اساس طرد شدگی از سوی ترامپ تلاش کند تا با اقداماتی تازه و رهاندن خود از وضعیت فعلی، اقداماتی را از طرفی دیگر انجام دهد تا مکنونات قلبی خودش که همانا اعمال فشار علیه ایران است را به ثمر بنشاند و از همین رو میزان تنش در منطقه را افزایش دهد .
ساداتیان ادامه می‌دهد: در مسائل مختلف از جمله مسئله امنیتی هر احتمالی ممکن است که به وقوع بپیوندد اما به نظر می‌آید که بریتانیا از این وضعیتی که ایران در آن قرار گرفته ناراحت است و می‌خواهد که کماکان سیطره خودش را بر منطقه تداوم بخشد و هر آنچه می‌خواهد را به سرانجام برساند. اما برای اولین بار در تاریخ دویست ساله اخیر، یک کشور به نام ایران بدین ترتیب در مقابل غربی‌ها و از جمله انگلیس ایستاده است. از سویی انگلیس که خود را سلطان دریاها می‌دانسته و می‌داند شاهد است که بعد از توقیف کشتی ایرانی توسط انگلیس، ایران هم کشتی آن‌ها را توقیف کرده و از همین رو از این موضوع ابراز ناراحتی می‌کنند و وزیر خارجه انگلستان گفته است که ایران راه اشتباهی را در پیش گرفته است.
وی درباره اینکه جان بولتون چقدر به فکر این است در سایر کشورها برای اعمال فشار علیه ایران اعمال نفوذ کند، می‌گوید: بولتون و امثال او نفوذهایی در سایر کشورها دارند، همین الان در آلمان، اسپانیا و سایر کشورها شاهد قدرت گرفتن راست‌های افراطی هستیم و قاعدتا امثال بولتون از طریق این احزاب می‌توانند برخی اهدافشان را عملی کنند و ممکن است که سیستم امنیتی آمریکا این جریانات را تحریک کرده باشد و به آنها موقعیت داده باشد. بنابراین نمی‌توان این احتمالات را به‌طور کلی رد کرد. اما اینکه این احتمال ، آنقدر زیاد باشد که جان بولتون دست به هر کاری در سایر کشورها بزند که آن‌ها اعمالشان را علیه ایران افزایش دهند چنین چیزی نیست.کما اینکه معتقدم نقش جان بولتون در این مدت کمرنگ تر نیز شده و بیشتر نوعی خوراک برخی روزنامه‌ها است .